Postępowanie zabezpieczające

Mateusz Wojciechowski

Obecne realia rynkowe mają ogromny wpływ na jedną z najważniejszych kwestii pomiędzy przedsiębiorcami, a mianowicie tą dotyczącą rozliczeń finansowych. W ostatnich latach gwałtownie rośnie liczba upadłości i niewypłacalnych firm. Cześć kontrahentów faktycznie nie posiada środków na bieżącą spłatę zobowiązań, część świadomie nie reguluje swoich długów. Jeśli jesteś wierzycielem, który musi skierować sprawę do sądu, aby odzyskać swoje pieniądze, koniecznie rozważ możliwość skorzystania z postępowania zabezpieczającego.

Celem postępowania zabezpieczającego jest udzielenie przez sąd tymczasowej ochrony prawnej, dopóki sąd nie rozstrzygnie sprawy. W każdej sprawie cywilnej, a zatem i w sprawie gospodarczej możliwe jest żądanie udzielenia zabezpieczenia. Jeśli zostaną spełnione wymogi ustawowe, sąd udzieli zabezpieczenia postanowieniem. Przesłankami do udzielenia zabezpieczenia jest: podległość sprawy sądowi powszechnemu, uprawdopodobnienie roszczenia, uprawdopodobnienie interesu prawnego. Ważnym jest to, że udzielone zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia.

Wszcząć postępowanie zabezpieczające można przy wnoszeniu pozwu albo jako odrębne pismo. Wybór należy do uprawnionego, jednakże ma to swoje skutki finansowe. W przypadku złożenia wniosku o zabezpieczenie w pozwie uprawniony nie ponosi od takiego żądania opłaty sądowej. Z kolei jeśli żądanie o udzielenie zabezpieczenia składane jest jako osobny wniosek, wówczas należy od takiego wniosku uiścić opłatę. Uzyskanie zabezpieczenia przed wniesieniem pozwu wiąże się z tym, że uprawniony zostanie zobowiązany przez sąd do złożenia pozwu pod rygorem utraty zabezpieczenia. Zabezpieczenie, jakiego udziela sąd, może przybrać różną formę. Najczęściej spotykanym jest zajęcie rachunków bankowych lub ruchomości.

Rozważmy następujący przykład:

Spółka ABC sp. z o.o. wykonała usługę na rzecz spółki XYZ sp. z o.o., za które to usługi spóła XYZ sp. z o.o. nie uiściła spółce ABC sp. z o.o. należnego wynagrodzenia, twierdząc, że usługi zostały wykonane wadliwie.

Spółka ABC sp. z o.o. po wielu próbach przedsądowego rozwiązania sporu decyduje się wnieść pozew. Sprawa trafia na wokandę, a w międzyczasie spółka XYZ sp. z o.o. traci wszelkie środki pieniężne i nie płaci zasądzonej kwoty pomimo, iż ma taki obowiązek. W efekcie spółka ABC sp. z o.o. wygrywa sprawę, ale wynagrodzenia za usługi nie otrzymuje.

Pewnym remedium na taki scenariusz jest wytoczenie powództwa wraz z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia. Spółka ABC sp. z o.o. przygotowuje pozew, jednocześnie wnosząc o udzielenie zabezpieczenia określonej kwoty na rachunku bankowym spółki XYZ sp. z o.o. Sąd po analizie materiału uznaje, że zachodzą przesłanki do udzielenia zabezpieczenia, wydaje postanowienie o zabezpieczeniu i dodatkowo wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Ten moment dla spółki ABC sp. z o.o. jest kluczowy. Po otrzymaniu postanowienia o zabezpieczeniu uprawniona spółka jak najszybciej składa wniosek do komornika o wykonanie zabezpieczenia. Komornik zajmuje rachunek bankowy spółki XYZ sp. z o.o., ale do kwoty wskazanej w postanowieniu. Bank po otrzymaniu dokumentów od komornika przelewa środki pieniężne do komornika, który je deponuje. Spółka XYZ sp. z o.o. o całej sytuacji dowiaduje się dopiero na etapie zajęcia rachunku bankowego. Występuje efekt zaskoczenia. Teraz proces może toczyć się nawet kilka lat.

Jakie wnioski płyną z powyższej sytuacji? Spółka ABC sp. z o.o. w pewien sposób może być spokojna o to, czy po procesie uzyska środki w toku egzekucji. Dodatkowo spółka XYZ sp. z o.o. rozważy, czy warto wdać się w spór ze spółką ABC sp. z o.o., bo jeśli faktycznie nie ma racji, to środków pieniężnych i tak już nie ma na jej koncie, ponieważ zostały zabezpieczone przez komornika. Po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego sprawę komornik w toku postępowania egzekucyjnego przeleje środki na rachunek bankowy spółki ABC sp. z o.o.

Jak zilustrowano w opisanym przykładzie, istnieją pewne możliwości zabezpieczenia swoich interesów w przypadku sporu z nierzetelnym kontrahentem. Tym niemniej najlepiej dokonać analizy potencjalnego klienta przed wykonaniem jakichkolwiek usług.

Radca Prawny Mateusz Wojciechowski

Kancelaria Radcy Prawnego

ul. Wrzosowa 7, 63-300 Lenartowice

tel. 537-978-473

Artykuł ukazał się w najnowszym wydaniu Gifts Journal Polska. Do pobrania TUTAJ https://giftsjournal.pl/wp-content/uploads/2024/10/GJP82-light.pdf