Nowa ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
PRAWO. W dniu 8 marca 2013 r. sejm uchwalił Ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Ustawa), która uchyla ustawę z dnia 12 czerwca 2003 r. o tym samym tytule. Konieczność zmiany przepisów wynikała z obowiązku dostosowania polskiego prawa do Dyrektywy Parlamentu i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. Nowa ustawa w większości swoich regulacji powtarza dotychczas obowiązujące w tym zakresie przepisy, wprowadzając jednak kilka nowych rozwiązań.
Adam Kuźma, Maurycy Organa — radcy prawni, kancelaria Kuźma, Organa i Wspólnicy
Ustawa miała z założenia zwiększyć dyscyplinę finansową wśród przedsiębiorców. W tym celu wprowadzono regułę, że w przypadku przekroczenia 30-dniowego lub maksymalnie 60-dniowego terminu płatności dłużnik zobowiązany jest płacić wierzycielowi odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Należy pamiętać, że wysokość odsetek od zaległości podatkowych od dnia 7 marca 2013 r. wynosi 11,5% (M.P. z 2013 r., poz. 163), podczas gdy aktualna wysokość ustawowych odsetek za opóźnienie wynosi 13%. Wprowadzone Ustawą zmiany w praktyce pogorszą więc sytuację przedsiębiorców, zamiast ją poprawić (przedsiębiorcy otrzymają odsetki za opóźnienie w płatnościach według niższej stawki niż dotychczas).
Przedsiębiorcy otrzymają odsetki według niższej stawki
Kolejna zmiana polega na przyznaniu przedsiębiorcy będącemu wierzycielem prawa do podwyższenia swojej należności o ryczałtowo określoną kwotę rekompensaty za konieczność prowadzenia windykacji. Jest to kwota stanowiąca równowartość 40 EUR przeliczonych na złote polskie według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP. Kwota ta staje się należna z dniem, kiedy przedsiębiorca zgodnie z postanowieniami Ustawy nabywa prawo do odsetek za opóźnienie (a więc co do zasady z upływem 30 lub maksymalnie 60 dni od dnia wykonania umowy).Przedsiębiorca będący dłużnikiem będzie musiał zapłacić przedsiębiorcy będącemu wierzycielem dodatkowo kwotę 40 EUR.
Często spotykanym w praktyce problemem jest brak możliwości odzyskania przez wierzyciela pełnej kwoty zapłaconej za pomoc prawną przy dochodzeniu należności. Wynika to z faktu, że sądy, wydając korzystne dla wierzyciela orzeczenie, zasądzają tzw. zwrot kosztów zastępstwa procesowego, najczęściej według minimalnych stawek określonych w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, których wysokość nie uległa zmianie od 2002 roku. Tak więc np. w sprawie o zapłatę 45 000 PLN, niezależnie od tego, czy wygrywająca spraw strona zapłaciła wynagrodzenie kancelarii prawnej w wysokości 1 000 PLN, czy 15 000 PLN, sąd w większości przypadków zasądzi zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2 400 PLN. Ustawa powinna zaradzić temu problemowi, gdyż wyraźnie umożliwia wierzycielowi żądanie zwrotu kosztów dochodzenia należności. Co więcej, kwota poniesionych kosztów obsługi prawnej nie jest limitowana.
Ustawa otwiera możliwość dochodzenia od dłużników zwrotu faktycznie poniesionych przez wierzyciela kosztów obsługi prawnej postępowania sądowego o zapłatę.
Ustawa ma zastosowanie do transakcji handlowych zawartych po dniu wejścia Ustawy w życie. Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 22 marca 2013 r. i wejdzie w życie po upływie 30 dni od daty jej publikacji (na dzień sporządzeniu niniejszej informacji Ustawa nie została jeszcze opublikowana w Dzienniku Ustaw)